Kościół pw. Apostołów św. Piotra i św. Pawła

W miejscu, gdzie dzisiaj znajduje się kościół św. Piotra i Pawła, przed wiekami stała prosta, drewniana świątynia.

Źródła datują jej powstanie na 1124 rok. Fakt budowy kościoła jest ściśle związany z misją chrystianizacyjną biskupa Ottona z Bambergu, który od sierpnia do października wspomnianego roku przebywał w Szczecinie.

Drewniany kościół był prawdopodobnie najstarszą budowlą sakralną w mieście. Niestety został spalony podczas najazdu Duńczyków (1189). Trwającą cztery lata odbudowę rozpoczęto w 1223 roku. Kościół w zasadzie powstał od nowa – tym razem już z cegły.

Prawie dwieście lat później rozpoczęto budowę nowego korpusu świątyni. Przebudowa nosiła znamiona pomorskiej architektury gotyckiej, a kierował nią Heinrich Brunsberg.

Zewnętrzne ściany zostały przyozdobione maszkaronami przedstawiającymi twarze mieszkańców miasta. W 1460 roku, kościół został rozbudowany o kolejne przęsło z wieżą. Kolejna modernizacja miała miejsce w pierwszej połowie wieku XVI, kiedy kościół został przemianowany na świątynię protestancką.

Rozebrana została wieża, przebudowano kryptę (do 1746 roku znajdowały się tutaj sarkofagi książąt pomorskich – przeniesiono je do kaplicy zamkowej), odmalowano wnętrza świątyni. Zniszczenia przyniósł rok 1677 – ostrzał artyleryjski wojsk cesarskich uszkodził sklepienia, filary, zachodni szczyt i znaczną część kościelnego wyposażenia.

Odbudowa rozpoczęła się w 1678 roku. Powstał wtedy nowy szczyt zachodni, który zwieńczony został wyposażoną w dwa dzwony sygnaturką. We wnętrzu kościoła nie odtworzono jednak pierwotnych sklepień – zamiast tego, wykonano tzw. pseudosklepienie (drewniany strop, który kształtem odpowiadał dawnej, ceglanej konstrukcji).

Pośrodku znalazł się pokaźny plafon. Wymalowano tutaj sceny inspirowane Starym i Nowym Testamentem (autorem malowideł jest Ernst Eichner). To jedna z najcenniejszych ozdób świątyni. Dzieło Ernsta Eichnera wypełnia plafon o wymiarach 27x3 m. Na trzech obrazach można dostrzec wyobrażenie o wydarzeniach czasów ostatecznych - przedstawiają kolejno: Koniec świata, Sąd Ostateczny oraz wizję zbawienia. Wszystkie malowidła zawierają wiele starotestamentowych symboli (jak np. tęcza – symbol przymierza Boga z ludźmi) i odnoszą się do konkretnych treści zapisanych w Piśmie Świętym.

Kolejne istotne wydarzenia dla kościoła rozgrywają się podczas wojny siedmioletniej (1756-1763, pierwsza wojna o zasięgu światowym: walki toczyły się w Europie, Ameryce Północnej, Indiach i na Karaibach). Świątynia została wówczas zamieniona na szpital. Natomiast podczas wojen napoleońskich została mocno zdewastowana.

Z czasem odbudowano wnętrza i zrekonstruowano zniszczone elementy architektury i wyposażenia - przywrócono chór, ołtarz, ławki. Zlikwidowano też przykościelny cmentarz. Na początku wieku XX podjęto prace, które miały na celu przywrócenie gotyckiego charakteru świątyni.

Pomimo burzliwej historii oraz wielu zniszczeń, do dzisiaj zachowało się tutaj wiele reliktów przeszłości:

• Terakotowe maszkarony przedstawiające twarze dawnych mieszkańców Szczecina
• Płyty nagrobne z XVII i XVIII wieku
• Barokowy obraz przedstawiający Zmartwychwstanie Jezusa
• Polichromie na stropie pochodzące z 1702 roku
• Trzy świeczniki szesnastoramienne (z 1661, 1702 i 1703 roku)
• Cztery lichtarze z XVIII wieku i pięć z wieku XIX
• Dzwon z 1677 roku
• Nisza jałmużnicza z XV wieku