Wybierz język:

Pomnik Gryfa Pomorskiego

gryf.png

Autorki: LEONIA CHMIELNIK, ANNA PASZKIEWICZ

Powstał w 1972 roku i stanął przed Urzędem Miasta na skwerze otwierającym Złoty Szlak, wówczas Aleję Jedności Narodowej. Rzeźba ma dynamiczny charakter o wertykalnej kompozycji, w której stwór został ukazany w pozycji stojącej. Jest wsparty na tylnych, lekko ugiętych łapach, z kolei przednie ma uniesione przed sobą, na wysokości piersi. Autorkami pomnika są Leonia Chmielnik oraz Anna Paszkiewicz, znakomite szczecińskie rzeźbiarki, znane z wielu udanych realizacji w przestrzeni miejskiej Szczecina. Rzeźba powstała z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Szczecina, z okazji 27. rocznicy wyzwolenia (!) Szczecina, o czym informuje stosowny napis na cokole. Został odkryty dopiero przy renowacji alei w 2022 roku, wywołując ostrą dyskusję, jednak jako świadectwo trudnej historii Szczecina, kontrowersyjny napis postawiono zachować w niezmienionej formie. Zresztą nie takie rzeczy gryfy widziały w Szczecinie…

Obraz zawierający na wolnym powietrzu, niebo, osoba, Ludzka twarz</p>
<p>Zawartość wygenerowana przez sztuczną inteligencję może być niepoprawna.

Gryf w Szczecinie jest… powszechny. To zdobienia kamienic, płaskorzeźby, metaloplastyka, wszelkiego rodzaju herby, mozaiki, tablice, a nawet nieco tandetne plastikowe Gryfusie. Gdyby chcieć zliczyć wszystkie wyobrażenia gryfów w miejskiej przestrzeni, byłoby to całkiem pokaźne stado. Nie orzeknę, które z jego wyobrażeń w miejskiej przestrzeni zasługuje na szczególną uwagę czy uznanie. Na szczęście pomnik Gryfa jest tylko jeden, ma aż 4 metry wysokości, wykonany jest ze sztucznego kamienia (poza nim zaklęty w kamieniu pół lew, pół orzeł znajduje się jeszcze przed sztuczną grotą w Parku Leśnym Zdroje, to płaskorzeźba Stanisława Biżka z 1982 roku wykonana na ocalałym, oryginalnym cenotafie).

Skąd pochodzi gryf ?

Zawiodę z kolei tych, którzy myślą, że gryfy są szczecińskim czy pomorskim gatunkiem (legendą?). Najstarsze przedstawienia tego stwora pochodzą sprzed 3000 lat p.n.e, a odkrywane były w.in. w Mezopotamii, Egipcie, a także na Krecie czy Cyprze. Starożytni uważali go za symbol podstępu i przebiegłości, ale także siły i zręczności. W europejskiej heraldyce, jako symbol rycerstwa czy władców, pojawiają się już w XII wieku. Właśnie panujący nad Pomorzem Zachodnim książęta wybrali sobie Gryfa na swój symbol, stąd o tej dynastii mówimy Gryfici. Do dziś gryfa można odnaleźć w herbach wielu pomorskich miast. Patronuje także południowo szwedzkiej Skanii, ukraińskiemu (tymczasowo rosyjskiemu?) Krymowi czy polskiemu Podkarpaciu. Jako elementy herbów (tzw. trzymacze) pojawia się także w symbolach Pragi, Genui czy Antwerpii.

>> Więcej pomników projektu "Halo! Czyja to rzeźba?" znajdziesz TUTAJ

Autor tekstu: Daniel Źródlewski

https://tekstyzrodlowe.pl/szczecin-tuzin/szczecin-tuzin-ptaki.html

fotografie autorek: Marta Płachta

słowniczek

Złoty Szlak - Wiedzie on z centrum miasta - od Zamku Książąt Pomorskich, aleją Jana Pawła II, przez park Kasprowicza, las Arkoński, aż do puszczy Wkrzańskiej.

https://visitszczecin.eu/pl/inne/82-zloty-szlak

Towarzystwo Przyjaciół Szczecina – stowarzyszenie wspierające kulturę i sztukę w Szczecinie w czasach PRL-u. Powstało w 1962 r. i działało do 2021 r. Jego Prezesem był m.in. Jan Stopyra, najdłużej urzędujący Prezydent Szczecina. Między innymi z jego inicjatywy powstał Pomnik Czynu Polaków w 1978 r. znajdujący się na Jasnych Błoniach.

pokaż na mapie